TS BS. Nguyễn Huy Luân và ThS. BS. Nguyễn Hiền Minh thuộc Đơn vị Tiêm chủng – Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh giải đáp một số thắc mắc hiện nay về vaccine Pfizer và vaccine AstraZeneca.
So với vắc xin AstraZeneca thì các phản ứng đau tại chỗ và mệt mỏi sau tiêm vắc xin Pfizer nhiều hơn. Tuy nhiên các triệu chứng như sốt và rối loạn tiêu hoá sau tiêm vắc xin AstraZeneca lại nhiều hơn sau tiêm vắc xin Pfizer.
𝟏. 𝐏𝐡𝐚̉𝐧 𝐮̛́𝐧𝐠 𝐬𝐚𝐮 𝐭𝐢𝐞̂𝐦 𝐜𝐮̉𝐚 𝐯𝐚𝐜𝐜𝐢𝐧𝐞 𝐏𝐟𝐢𝐳𝐞𝐫 𝐜𝐨́ 𝐠𝐢̀ 𝐤𝐡𝐚́𝐜 𝐬𝐨 𝐯𝐨̛́𝐢 𝐯𝐚𝐜𝐜𝐢𝐧𝐞 𝐀𝐬𝐭𝐫𝐚𝐙𝐞𝐧𝐞𝐜𝐚?
Phản ứng sau tiêm của vaccine Pfizer:
Những phản ứng bất lợi thường gặp nhất ở trẻ vị thành niên từ 12 đến 15 tuổi là đau tại vị trí tiêm (> 90%), kiệt sức và đau đầu (> 70%), đau cơ và ớn lạnh (> 40%), đau khớp và sốt (> 20%).
Các phản ứng bất lợi ở những người tham gia từ 16 tuổi trở lên là đau tại vị trí tiêm (>80%), kiêṭ sức (> 60%), đau đầu (> 50%), đau cơ và ớn lạnh (> 30%), đau khớp (> 20%), sốt và và thường có cường độ nhẹ hoặc vừa và khỏi trong vòng một vài ngày sau khi tiêm vắc xin. Tần suất của các biến cố sinh phản ứng hơi thấp hơn ở lứa tuổi cao hơn.
Các phản ứng ít gặp (≥ 1/1.000 đến < 1/100) bao gồm:
+ Nổi hạch
+ Các phản ứng quá mẫn (ví dụ: phát ban, ngứa, ban, mày đay, phù mạch)
+ Mất ngủ
+ Đau chi
+ Khó chịu; ngứa tại vị trí tiêm
Phản ứng sau tiêm của vaccine AstraZeneca:
Các phản ứng ngoại ý thường được ghi nhận là nhạy cảm đau chỗ tiêm (> 60%); đau chỗ tiêm, nhức đầu, mệt mỏi (> 50%); đau cơ, khó chịu (> 40%); sốt, ớn lạnh (> 30%); và đau khớp, buồn nôn (> 20%). Phần lớn các phản ứng ngoại ý ở mức độ nhẹ đến trung bình và thường hết vài ngày sau khi tiêm. Đến ngày thứ 7, tỷ lệ các đối tượng có ít nhất một phản ứng tại chỗ hoặc toàn thân tương ứng là 4% và 13%. Khi so sánh với liều đầu tiên, các phản ứng ngoại ý được báo cáo sau liều thứ hai nhẹ hơn và ít xảy ra hơn.
Các phản ứng ít gặp (≥ 1/1.000 đến < 1/100) bao gồm:
+ Nổi hạch
+Giảm cảm giác thèm ăn
+ Chóng mặt
+ Đau bụng
+ Tăng tiết mồ hôi; ngứa tại vị trí tiêm
Như vậy, so với vaccine AstraZeneca thì các phản ứng đau tại chỗ và mệt mỏi sau tiêm vaccine Pfizer nhiều hơn. Tuy nhiên các triệu chứng như sốt và rối loạn tiêu hoá sau tiêm vaccine AstraZeneca lại nhiều hơn sau tiêm vaccine Pfizer.
Biến chứng thuyên tắc huyết khối kèm theo giảm tiểu cầu sau khi tiêm vaccine AstraZeneca có tỷ lệ 4,6/1 triệu liều tiêm thứ nhất. Còn với vaccine Pfizer, tỷ lệ này là 0,2/1 triệu liều tiêm thứ nhất.
2. 𝐍𝐠𝐮̛𝐨̛̀𝐢 đ𝐚̃ 𝐭𝐢𝐞̂𝐦 𝐯𝐚𝐜𝐜𝐢𝐧𝐞 𝐀𝐬𝐭𝐫𝐚𝐙𝐞𝐧𝐞𝐜𝐚 𝐦𝐮̃𝐢 đ𝐚̂̀𝐮 𝐭𝐢𝐞̂𝐧, 𝐦𝐮̃𝐢 𝟐 𝐭𝐢𝐞̂𝐦 𝐯𝐚𝐜𝐜𝐢𝐧𝐞 𝐏𝐟𝐢𝐳𝐞𝐫 𝐜𝐨́ đ𝐮̛𝐨̛̣𝐜 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠? 𝐍𝐞̂́𝐮 𝐜𝐨́ 𝐭𝐡𝐢̀ 𝐤𝐡𝐨𝐚̉𝐧𝐠 𝐜𝐚́𝐜𝐡 𝐠𝐢𝐮̛̃𝐚 𝟐 𝐦𝐮̃𝐢 𝐥𝐚̀ 𝐛𝐚𝐨 𝐥𝐚̂𝐮?
Liên minh toàn cầu về vaccine và tiêm chủng (GAVI), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang xem xét đồng thuận về việc chuyển đổi giữa các loại vaccine khác nhau trong một liệu trình tiêm chủng vaccine Covid-19: đó không chỉ là sử dụng vaccine do hai hãng khác nhau sản xuất, mà còn là phối hợp hai cách kích hoạt phản ứng miễn dịch khác nhau do công nghệ bào chế vaccine khác nhau, vì vậy có thể đạt hiệu lực bảo vệ tốt hơn đồng thời tăng khả năng chống lại các biến thể của virus SARS-CoV-2.
Đến tháng 6/2021, các nghiên cứu và khuyến nghị từ Uỷ ban Tiêm chủng Quốc gia của Canada và một số quốc gia châu Âu (Tây Ban Nha, Đức, Anh…): những người đã tiêm vaccine AstraZeneca liều đầu tiên có thể tiêm được vaccine mRNA (Pfizer, Moderna) cho liều thứ hai, trừ khi có chống chỉ định.
Tuỳ theo nghiên cứu, khoảng cách thời gian tối thiểu giữa 2 liều vaccine AstraZeneca – vaccine Pfizer có thể ngắn là 4 tuần hoặc có nghiên cứu ghi nhận là 8-12 tuần. Tuy nhiên theo các nghiên cứu khi phối hợp giữa 2 vaccine Covid-19 với nhau, khoảng thời gian giữa 2 liều vaccine càng cách xa nhau (8 hoặc 12 tuần) dường như sẽ giảm được các phản ứng phụ thường gặp sau tiêm chủng nhiều hơn khoảng thời gian ngắn (4 tuần).
3. 𝗡𝗴𝘂̛𝗼̛̀𝗶 đ𝗮̃ 𝘁𝗶𝗲̂𝗺 đ𝘂̉ 𝟮 𝗺𝘂̃𝗶 𝘃𝗮𝗰𝗰𝗶𝗻𝗲 𝗔𝘀𝘁𝗿𝗮𝗭𝗲𝗻𝗲𝗰𝗮 𝗰𝗼́ 𝗰𝗮̂̀𝗻 𝘁𝗶𝗲̂𝗺 𝘁𝗵𝗲̂𝗺 𝟭 𝗺𝘂̃𝗶 𝘃𝗮𝗰𝗰𝗶𝗻𝗲 𝗣𝗳𝗶𝘇𝗲𝗿 𝗵𝗮𝘆 𝗸𝗵𝗼̂𝗻𝗴?
Hiện nay, không có khuyến cáo chính thức nào từ WHO, CDC Hoa Kỳ về việc tiêm thêm một mũi nhắc lại sau khi hoàn tất đủ 2 mũi vắc xin COVID-19. Việc theo dõi hiệu lực bảo vệ kéo dài của vắc xin cho thấy thời gian bảo vệ lên đến 6 – 12 tháng. Thực tế những trường hợp bệnh nặng nhập viện và tử vong do COVID-19 đều là những người chưa được tiêm vắc xin. Trong nỗ lực đẩy nhanh chiến dịch tiêm chủng vắc xin ngừa COVID-19 và nguồn lực vắc xin còn nhiều hạn chế trên thế giới, vắc xin hiện nay vẫn được chỉ định với lịch tiêm tiêu chuẩn.
4. 𝐍𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐥𝐮̛𝐮 𝐲́ 𝐤𝐡𝐢 𝐭𝐢𝐞̂𝐦 𝐯𝐚𝐜𝐜𝐢𝐧𝐞 𝐏𝐟𝐢𝐳𝐞𝐫 𝐭𝐚̣𝐢 𝐕𝐢𝐞̣̂𝐭 𝐍𝐚𝐦?
Vaccine Covid-19 Pfizer – BioNTech được Bộ Y tế phê duyệt có điều kiện vaccine cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 tại Quyết định 2908/QĐ-BYT ngày 12/6/2021.
Bảo quản vaccine ở tuyến Quốc gia ở nhiệt độ âm sâu -90⁰C đến -60⁰C cho đến khi hết hạn sử dụng 6 tháng của vaccine; bảo quản và tiêm chủng vaccine ở tuyến tỉnh – huyện – điểm tiêm chủng ở nhiệt độ 2⁰C đến 8⁰C trong thời gian không quá 31 ngày.
Vaccine ở dạng hỗn dịch đậm đặc pha tiêm. Mỗi lọ chứa 6 liều vaccine, tương đương 0,45 ml sau pha với 1,8 ml dung dịch pha loãng. Dung dịch dùng để pha loãng vaccine là dung dịch nước muối sinh lý NaCl 9‰.
Vaccine hiện được chỉ định cho người từ 18 tuổi trở lên. Trong thời gian sắp tới, độ tuổi được chỉ định tiêm sẽ được cập nhật theo nguồn lực vaccine của Việt Nam.
Đường tiêm: tiêm bắp. Liều lượng: 0,3 ml.
Lịch tiêm: 2 mũi cách nhau từ 3 đến 4 tuần
Khuyến cáo hiện nay của Bộ Y tế Việt Nam là sử dụng cùng loại một loại vaccine phòng Covid-19 để tiêm đủ 2 liều cho cùng một đối tượng.
𝟱. 𝗡𝗴𝘂̛𝗼̛̀𝗶 𝗰𝗼́ 𝗯𝗲̣̂𝗻𝗵 𝗺𝗮̃𝗻 𝘁𝗶́𝗻𝗵 (𝗻𝗵𝘂̛ 𝗿𝗼̂́𝗶 𝗹𝗼𝗮̣𝗻 đ𝗼̂𝗻𝗴 𝗺𝗮́𝘂, 𝘁𝗮̆𝗻𝗴 𝗵𝘂𝘆𝗲̂́𝘁 𝗮́𝗽, 𝘁𝗵𝗼𝗮́𝗶 𝗵𝗼𝗮́ 𝗸𝗵𝗼̛́𝗽…) 𝘁𝗵𝗶̀ 𝗰𝗼́ 𝘁𝗵𝗲̂̉ 𝘁𝗶𝗲̂𝗺 𝘃𝗮𝗰𝗰𝗶𝗻𝗲 𝗣𝗳𝗶𝘇𝗲𝗿 đ𝘂̛𝗼̛̣𝗰 𝗸𝗵𝗼̂𝗻𝗴?
Các đối tượng có bệnh lý có bệnh nền, bệnh mạn tính được điều trị ổn định phải được khám sàng lọc kỹ và cần được tiêm chủng vaccine Covid-19 tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế có đủ năng lực hồi sức cấp cứu ban đầu. Bạn không được tự ý ngừng thuốc đang điều trị vì lý do tiêm vaccine Covid-19 và ngày đi tiêm vaccine bạn cần đem toa thuốc và bệnh án đang điều trị để được bác sĩ tư vấn cụ thể. Nguồn: Suckhoedoisong.vn
